21 februari 2006

Mozart op reis

>>Luister naar een gesprek met Leo Samama
(streaming audio/wma - bron: Radio Nederland Wereldomroep)


Van 1763 tot 1766 maakte het gezin Mozart - met de wonderkinderen Nannerl en Wolfgang - een tournee door Europa. De reis is exact te volgen, omdat de reisbrieven van vader Leopold bewaard zijn gebleven. Het boek 'Mozart op reis : de tournee van een wonderkind' bevat de eerste integrale vertaling daarvan. Uitzonderlijk is dat auteur Piet Verwijmeren niet alleen de brieven heeft vertaald en geannoteerd, maar er tevens in geslaagd is alle – ook de tot nog toe niet bekende - trajecten te reconstrueren. Na een kwart millenium bleken er, met name in Frankrijk, nog steeds concrete sporen vindbaar van de passage en het verblijf van het gezin Mozart.

De ‘Grote Tournee’ leidde langs de Europese hoven en culturele centra, waaronder ook het stadhouderlijk hof in Den Haag. De reis per eigen reiskoets en met gebruikmaking van postpaarden zou uiteindelijk bijna 3,5 jaar duren, veel langer dan ooit de bedoeling was. Gedurende de reis schreef Leopold Mozart brieven aan zijn vriend en huisbaas Lorenz Hagenauer in Salzburg. Daarin komt een overstelpend aantal belevenissen, ontmoetingen en wederwaardigheden aan de orde. We lezen hoe Wolfgang overstuur raakt door het gebrul van een leeuw in de Londense dierentuin, hoe zijn zus Nannerl haar talent overschaduwd ziet worden door dat van haar broertje en hoe vader Leopolds hoofd omloopt van alles wat te regelen valt. Naast deze brieven zijn ook alle andere zaken opgenomen die door de leden van het gezin tijdens de reis op schrift zijn gesteld, waaronder uiteraard ook de composities van de jonge Wolfgang.

Verwijmerens charmante stijl en intrigerende aanpak onderstrepen nog eens het belang van dit boeiende en verbazingwekkende avontuur. Het resultaat is een welhaast caleidoscopisch beeld van de wereld waarin het gezin leefde. Een microgeschiedenis, met een onmiskenbaar grote cultuurhistorische waarde, die een lacune vult in de Mozart-literatuur. Een uitnodiging om de familie Mozart achterna of tegemoet te reizen.


Hiernaast één van de vele prachtige illustraties uit het boek van Verwijmeren.









In Nederland kwam Wolfgang Amadeus Mozart in september 1765 om als negenjarig wonderkind op de piano zijn 'kunstjes' te vertonen. Uiteindelijk bleef het gezin ruim een half jaar, omdat Mozart en zijn zus beiden ernstig ziek werden. Ondanks zijn ziekbed schreef de jonge Mozart in die periode veel stukken. Daarin herkent componist en musicoloog Leo Samama al de uitzonderlijke kwaliteiten van het latere genie. Beluister het fragment bij dit bericht.

Leestip:
  • Mozart op reis : de tournee van een wonderkind, 1763-1766 / bezorgd door Piet Verwijmeren. - Zutphen, Walburg Pers, 2005. - ISBN 90.5730.382.5. - 336 p.

Webtip:

TKM Blog: Serie Mozart 2006