Een foto uit 1927
Het Maagdenkoor van de Onze Lieve Vrouw van Lourdesparochie, Wittevrouwenveld Maastricht. De statige heer rechts is dirigent Jacques Smeets, mijn opa.
Jacques Smeets kreeg zijn muzikale opleiding in Maastricht (bij Henri Hermans) en in Utrecht.
In januari 1924 werd het kerkelijk zangkoor 'St Theresia' van de O.L.V. van Lourdesparochie te Maastricht opgericht en de 22-jarige Jacques solliciteerde naar de baan van dirigent / organist van dit koor. Hij kon beginnen op één voorwaarde dat hij ook de niet-muzikale taken van koster ging vervullen. In augustus 1924 nam hij de leiding van het koor op zich... voor de komende vijftig jaar!
Voor mij was hij een groot voorbeeld. Omdat mijn moeder - uiteraard - ook in het koor zong, ging ik van jongs af aan al mee naar het oksaal. Ik mocht dan bij opa zitten op het trapje dat naar het orgel leidde. Later zat ik naast hem en mocht ik af en toe assisteren met registreren (het wisselen van orgelregisters). Nu herinner ik me wat ik toen vanzelfsprekend vond: de ongelooflijke respectvolle wijze waarop hij met muziek omging. Zijn manier van musiceren en improviseren - want dat deed hij het liefst - was gelijk aan zijn persoonlijkheid: eenvoudig en bescheiden. Hij gaf ook muziekles. Mijn eerste pianolessen heb ik van hem gehad. Dat was geen succes maar dat lag zeker niet aan hem. Zijn liefde voor muziek, met name kerkmuziek, heeft hij uiteindelijk toch op mij - en vele anderen - overgebracht.
Toen hij in 1979 plotseling overleed werd hij in het parochieblad 'Wegwijs' als volgt herdacht:
"Koster, organist, dirigent van het kerkelijk zangkoor: dat was voor hem geen beroep, maar een roeping. Een roeping die niet ophield toen hij 65 jaar werd. Hij bleef steeds actief in de parochie, vele kleine dingen in zijn geliefde kerk, maar vooral de kerkmuziek liet hem niet los.
Ook de muziek buiten de kerk had zijn belangstelling, meer dan 30 jaren directeur van de Harmonie 'De Gele Rijders', die door zijn toedoen bij de kerkelijke plechtigheden werd betrokken.
Ook het 'Maagdenkoor' onder zijn bezielende leiding was wijd en zijd bekend.
Een goede, eenvoudige mens, die de vreugde en het leed van vele mensen kende, die voor velen een goed woord had op het juiste ogenblik. Een wijs man, die zag en kon zwijgen."
Op zijn bidprentje was te lezen:
"De kerk was voor hem als koster en organist de plaats waar hij dagelijks werkte en vertoefde, maar als diepgelovig mens boven alles de plaats van God".
Voor ons, kleinkinderen, was de kerk echter niet de plaats van de pastoor, laat staan God. De kerk: dat was opa. En opa was muziek!
Het 'St. Theresia-koor' bestaat nog steeds en luistert nog iedere zondag de hoogmis op. Sinds 1981 zing ik er als tenor en de laatste jaren fungeer ik tevens als 'reserve-dirigent'. De geest van opa is nog altijd aanwezig ook dankzij zijn composities. Hij schreef veel kerkmuziek o.a. 2 missen. In 1971 voltooide hij zijn meest uitgevoerde werk: de 'Mis ter ere van Onze Lieve Vrouw van Lourdes'. Geschreven op verzoek van het dameskoor dat graag een eigen tweestemmige mis had die klankvol was, niet te hoog en niet te moeilijk.
Hieronder de laatste maten van deze 'Lourdesmis' in het originele handschrift.
Leestip:
- Wittevrouwenveld / J. Luijten
Uit de reeks: 'Maastrichts silhouet' (deel 28). - Maastricht : Stichting Historische Reeks Maastricht, 1989. - ISBN 90 70356 48 1
