22 juli 2005

Haydn en Nelson

Componist en Admiraal


Dit jaar herdenkt Engeland haar meest glorieuze maritieme overwinning: de zeeslag bij Trafalgar in oktober 1805. De uitvoering van de ‘Nelson mis’ van Haydn door het Monteverdi Choir tijdens de Proms-concerten in Londen, markeert het 2e eeuwfeest van deze 'Battle of Trafalgar' en sluit perfect aan bij één van de thema's van dit Promsseizoen: 'de zee'.
In 1805 waren het Frankrijk van Napoleon en Engeland met elkaar in oorlog. Toen Napoleon zich in Moravië bevond, kwam de Britse vloot, onder aanvoering van Admiraal Nelson, op 21 oktober, in aanvaring met een Frans-Spaanse vloot ter hoogte van Cadix; 17 Britse fregatten tegen 33 Franse. Dankzij de militaire kwaliteiten van Admiraal Nelson was de overwinning snel in Britse handen. Maar liefst 17 Frans-Spaanse fregatten gingen verloren tegen slechts 1 Britse. Een zwaar moment voor de Royal Navy in deze strijd was echter het verlies van hun charismatische leider Nelson, getroffen door een kogel, overleed hij bij het winnen van de strijd.
In augustus 1798 had Nelson een andere onverwachte overwinning op de Fransen behaald tijdens de Slag op de Nijl bij Aboukir. Het nieuws van die overwinning bereikte Wenen enige dagen voor de eerste uitvoering van de ‘Missa in angustiis’ van Joseph Haydn. Toen Nelson twee jaar later de Esterházys (werkgevers van Haydn) in Eisenstadt bezocht, werd de 'Missa in angustiis' speciaal ter ere van hem uitgevoerd en verwierf de nu zo vertrouwde bijnaam ‘Nelson-mass'.


Tijdens het Proms-concert van 20 juli 2005 ging ‘Admiraal’ John Eliot Gardiner zijn manschappen voor in een compleet Haydn-programma. De ‘Nelson-mass’ werd voorafgegaan door een zelden uitgevoerd motet ‘Insanae et vanae curae’ en de 90ste symfonie. Deze symfonie kreeg – met name aan het slot - een hilarische uitvoering waardoor Gardiner opnieuw benadrukte hoeveel humor er in deze muziek zit.

N.B.
De opname van dit concert wordt op woensdag 27 juli as. opnieuw uitgezonden op Radio 4 vanaf 20.00 uur in de reeks Zomeravondconcerten.


Links:

Zie ook in TKM Blog:
's Werelds grootste klassieke muziek festival (vr 15 juli 2005)